Επισκεφτείτε τη μαγευτική Χαλκιδική. Ανακαλύψτε την!
Σε αντίθεση με πολλές άλλες εθνικές κουζίνες η μεσογειακή κουζίνα δεν αποτελεί προϊόν μιας συγκεκριμένης εθνικής ομάδας ή πολιτισμού. Αντίθετα αποτελεί περισσότερο μάλλον μια ετικέτα που αναφέρεται στις γαστρονομικές τάσεις τις οποίες μοιράζεται ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων που ζουν στην περιοχή γύρω απο την Μεσόγειο Θάλασσα. Ενώ στην κοινή συνείδηση η μεσογειακή κουζίνα αποτελεί μια ενιαία γαστρονομική τάση στην πραγματικότητα υπάρχει ένα τεράστιο ποσό πολιτιστικής διακύμανσης στο μαγείρεμα το οποίο παρατηρήθηκε σε αυτήν την γεωγραφική περιοχή.
Αν και η μεσογειακή κουζίνα δεν διέπεται απο μια ενιαία κουλτούρα είναι κατά πολύ ένα προϊόν πολιτιστικής ανταλλαγής και επιρροής. Οι αρχαιότεροι πολιτισμοί στον κόσμο συνορεύουν με την Μεσόγειο Θάλασσα και το πλούσιο έδαφος σε συνδυασμό με το εύκρατο κλίμα βοήθησε στην ανάπτυξη τους δημιουργώντας κατάλληλες συνθήκες ώστε να ευδοκιμήσει η γεωργική παραγωγή.
Ως το σημείο τομής μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και Αφρικής, με μεγάλους πολιτισμούς να καταγράφονται στην περιοχή, η Μεσόγειος δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί έναν απο τους σημαντικότερους εμπορικούς κόμβους. Οι έμποροι αντάλασσαν διάφορα εμπορικά αγαθά, όπως μπαχαρικά και άλλα προϊόντα διατροφής, με αποτέλεσμα την ευρεία διάδοση ορισμένων συστατικών σε όλες τις κουζίνες αυτών των διαφορετικών λαών. Μέσα απο αυτήν την πολιτιστική αλληλεπίδραση δημιουργήθηκαν ορισμένα απο τα θεμελιώδη στοιχεία της Μεσογειακής Κουζίνας και η οποία έγινε δημοφιλής σε όλη την περιοχή.
Η κατάκτηση ήταν ένας άλλος παράγοντας στην διαμόρφωση της μεσογειακής κουζίνας. Οι διαφορετικές κουλτούρες της Μεσογείου ήρθαν σε άμεση επαφή. Καθώς οι κοινωνίες ενώνονταν υιοθετούνταν μαγειρικές πρακτικές οι οποίες και καθιερώνονταν με αποτέλεσμα τη δημιουργία των σημερινώνγαστρονομικών ταυτοτήτων της μεσογειακής κουζίνας σε όλη την περιοχή.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της μεσογειακής κουζίνας διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό απο το κλίμα και την γεωγραφία της περιοχής. Η ηλιοφάνεια και το ήπιο μεσογειακό κλίμα βοήθούν την ανάπτυξη της γεωργίας γεγονός που καθιστά τα λαχανικά κυρίαρχο συστατικό στις κουζίνες της περιοχής.
Το πιο διαδεδομένο συστατικό παγκοσμίως στις κουζίνες της Μεσογείου είναι το ελαιόλαδο. Οι ελιές είναι διαδεδομένες σε όλη την περιοχή και το ξεχωριστό λάδι αποτελεί μια σημαντική εξαγωγή πολλών μεσογειακών χωρών. Η πικάντικη και μερικές φορές πικρή γεύση του λαδιού λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο σε μια ποικιλία απο πιάτα και χρησιμοποιείται τόσο ως μέσο μαγειρέματος αλλά και ώς dressing. Οι καρποί της ελιάς είναι αναπόσπαστο συστατικό της μεσογειακής κουζίνας προσθέτοντας μια ζωηρότητα και οξύτητα στα πιάτα.
Τα φρέσκα λαχανικά κυριαρχούν στην μεσογειακή κουζίνα και σε πολλές περιοχές συνηθίζεται να προσφέρονται ψημένα. Αν και υπάρχει πολιτισμική διαφοροποίηση, οι μελιτζάνες, οι αγκινάρες, τα κολοκύθια, οι ντομάτες, τα όσπρια, τα κρεμμύδια, τα μανιτάρια, οι μπάμιες, τα αγγούρια και μια ποικιλία απο χόρτα και μαρούλια ευδοκιμούν στην περιοχή και χρησιμοποιούνται ευρέως. Λαχανικά εμφανίζονται στα πιάτα με διάφορετικούς τρόπους: ψητά στη σχάρα, τηγανισμένα, σε πουρέ ή και φρέσκα σε μια ποικιλία απο σαλάτες.
Το κρέας χρησιμοποιείται με μέτρο στην μεσογειακή κουζίνα και τις περισσότερες φορές ψημένο στη σχάρα. Τα βραχώδη έδαφη που συχνά υπάρχουν στην μεσόγειο, δεν μπορούν να υποστηρίξουν την συντήρηση μεγάλων οικόσιτων ζώων όπως οι αγελάδες και έτσι οι επιλογές κρέατος περιορίζονται σε μικρότερα όπως κατσίκες, πρόβατα, χοίροι και κοτόπουλο όπως επίσης και σε άγρια θηράματα. Κατσικίσιο και πρόβειο γάλα χρησιμοποιείται επίσης σε μια ποικιλία απο μεσογειακά πιάτα κυρίως σε μορφή γιαουρτιού και τυριού.
Τα θαλασσινά και τα ψάρια χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο ως πηγή πρωτεϊνών και εμφανίζονται επίσης σε μια ποικιλία απο πιάτα. Η γεωγραφική θέση κοντά στην θάλασσα προσφέρει εύκολη πρόσβαση σε φρέσκα θαλασσινά γεγονός το οποίο κάνει και την εμφάνιση τους πολύ συχνότερη σε όλη την περιοχή σε σχέση με άλλα μέρη του κόσμου.
Κυρίαρχο επίσης στοιχείο στην μεσογεική κουζίνα αποτελούν τα βότανα. Το κλίμα και η γεωγραφία είναι κατάλληλα για την καλλιέργεια ποωδών φυτών τόσο εγχώριων όσο και εισαγόμενων. Συνολικά στις γαστροννομικές παραδόσεις της Μεσογείου συναντάμε βασιλικό, ρίγανη, θυμάρι, δεντρολίβανο, μαντζουράνα, μαϊντανό, άνηθο, δυόσμο, το σκόρδο, το εστραγκόν, μάραθο, κόλιανδρο και σαφράν.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κοινά στοιχεία που ενοποιούν τις κουζίνες της Μεσογείου υπάρχουν ορισμένες σημαντικές περιφερειακές και πολιτιστικές διαφορές. Η Μεσόγειος μπορεί να διαιρεθεί σε τρείς γαστρονομικές περιοχές: της Ανατολικής Μεσογείου, της Νότιας Ευρώπης και τηςΒόρειας Αφρικής.
Η κουζίνα της Ανατολικής Μεσογείου η οποία περιλαμβάνει και την κουζίνα της Μέσης Ανατολής περιγράφει τις γαστρονομικές παραδόσεις τηςΕλλάδας, της Τουρκίας, της Συρίας, του Λίβανου, του Ισραήλ, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου. Γιαούρτι και φρέσκα τυριά όπως η φέτα και τοχαλούμι κατέχουν περίοπτη θέση στην κουζίνα της Ανατολικής Μεσογείου. Το γιαούρτι εμφανίζεται σε μια ποικιλία απο σάλτσες, όπως το τζατζίκι, ενώ το τυρί μπορεί να είναι είτε μαγειρεμένο σε πιάτα ή και να τρώγεται ωμό σε μια πληθώρα γαστρονομικών παραλλαγών. Οι γεύσεις του μαϊντανού, της μέντας και του χυμού λεμονιού κυριαρχούν ενώ τα ρόδια και τα καρύδια χρησιμοποιούνται τακτικά ώς συστατικά σε σάλτσες. Τα σιτηρά αποτελούν συστατικό σε ψωμιά και πίτες. Αρνί, πουλερικά και κρέας καταναλώνονται ψητά και σε μορφές όπως το σουβλάκι ή ο γύρος. Ρεβύθια χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του κρέατος και μπορούν να μαγειρευτούν ολόκληρα ή αλεσμένα.
Αντίστοιχες τάσεις διαφοροποιημένες εμφανίζονται και στις δύο άλλες περιοχές.
